کالیبراسیون مانومتر به فرایند بررسی و تنظیم این دستگاه برای اطمینان از دقت آن در محدودههای مشخص گفته میشود. این تجهیزات برای اندازهگیری فشار به کار میروند و با گذشت زمان، ممکن است عملکرد آنها به دلیل عوامل مختلفی مانند سایش مکانیکی، تغییرات محیطی یا کهنگی قطعات مختل شود. کالیبراسیون منظم، اطمینان میدهد که مانومترها اندازهگیریهای دقیقی ارائه میدهند.
چگونگی کالیبراسیون مانومتر
کالیبراسیون مانومتر به طور کلی شامل مراحل زیر است:
آمادهسازی مانومتر
- تمیز کردن دقیق محفظه و پورتهای مانومتر:استفاده از مواد تمیزکننده مناسب و بدون باقیمانده برای پاککردن هرگونه آلودگی یا ذرات از سطوح داخلی و بیرونی مانومتر بررسی دقیق تمام پورتها و محفظهها برای حصول اطمینان از پاکیزگی کامل
- بررسی و تأمین سلامت اتصالات: چک کردن تمام پیچها و اتصالات برای اطمینان از محکم بودن آنها در صورت نیاز، سفت کردن یا تعویض اتصالات شل یا آسیبدیده
- کنترل نشتیها: انجام آزمون نشتی با استفاده از یک منبع فشار و اسپری تشخیص نشتی در صورت وجود نشتی، عیبیابی و رفع آن
- ایجاد شرایط محیطی مناسب: قرار دادن مانومتر در محیطی با دمای و رطوبت کنترلشده اطمینان از عدم وجود ارتعاش یا نوسان محیطی
- اجرای پیشگرمایش (در صورت نیاز): اعمال فشار و گرما به مانومتر برای رسیدن به دمای کارکرد پایدار ثبت دقیق زمان و شرایط طی فرآیند پیشگرمایش
انتخاب استاندارد کالیبراسیون
انتخاب استاندارد کالیبراسیون مانند کالیبراسیون فلومتر بسیار مهم است در فرآیند کالیبراسیون مانومتر. اجازه دهید در مورد این موضوع بیشتر توضیح دهم:
در کالیبراسیون مانومتر، هدف ما این است که دقت و صحت اندازهگیری فشار توسط مانومتر را تأیید و تضمین کنیم. برای این منظور، ما نیاز به یک استاندارد کالیبراسیون داریم که دقت و صحت بالاتری نسبت به مانومتر تحت کالیبراسیون داشته باشد.
انواع استانداردهای کالیبراسیون شامل:
- استانداردهای اولیه (Primary Standards): این استانداردها مبتنی بر واحدهای اصلی سیستم بینالمللی واحدها (SI) هستند. مثل استاندارد فشار با ستون جیوه یا فشار مرجع گازی.
- استانداردهای ثانویه (Secondary Standards): این استانداردها کالیبره شده با استانداردهای اولیه هستند. مثل استانداردهای فشار بر پایه سلولهای فشار.
- استانداردهای انتقالی (Transfer Standards): این استانداردها برای انتقال کالیبراسیون از استاندارد اولیه به استاندارد ثانویه استفاده میشوند. مثل استانداردهای فشار دیجیتال یا مانومترهای با دقت بالا.
اتصال مانومتر به استاندارد
- اتصال محکم و محکم بین مانومتر و استاندارد کالیبراسیون
- اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی در اتصالات
بله، اتصال صحیح مانومتر به استاندارد کالیبراسیون بسیار مهم است در فرآیند کالیبراسیون مانومتر. اجازه دهید در مورد این موضوع توضیح دهم:
در کالیبراسیون مانومتر، پس از انتخاب استاندارد کالیبراسیون مناسب، باید مانومتر تحت کالیبراسیون را به این استاندارد متصل کنیم. این اتصال باید به گونهای باشد که:
- تداخل و نشتی هوا در مدار اتصال به حداقل برسد.
- فشار به درستی از استاندارد به مانومتر منتقل شود.
- امکان تغییر و تنظیم فشار در محدوده مورد نیاز وجود داشته باشد.
برای این منظور معمولاً از لولههای انعطافپذیر و اتصالات مناسب استفاده میشود. همچنین ممکن است از منابع فشار کنترلشده مانند پمپهای خلأ یا کمپرسورها استفاده شود.
در طول فرآیند کالیبراسیون، فشار باید به آرامی و به صورت گامبهگام تغییر کند تا اندازهگیریهای مانومتر با دقت انجام شوند. مقادیر خوانده شده از مانومتر باید با مقادیر استاندارد مقایسه و ثبت شوند.
اعمال فشار استاندارد
اعمال فشار استاندارد به طور دقیق و کنترلشده یکی از مهمترین اصول در کالیبراسیون مانومتر است. اجازه دهید در این مورد توضیح بیشتری بدهم:
در طی فرآیند کالیبراسیون، مانومتر تحت کالیبراسیون باید به یک استاندارد کالیبراسیون معتبر متصل شود. این استاندارد باید قادر به ایجاد و اعمال فشارهای مختلف به طور دقیق و کنترلشده باشد. این فشارها باید در محدوده کارکرد مانومتر تحت کالیبراسیون قرار داشته باشند.
معمولاً از منابع فشار کنترلشده مثل پمپهای تولید فشار یا سیستمهای تنظیم فشار هوا استفاده میشود. این منابع فشار باید قادر به ایجاد فشارهای دقیق و ثابت با نوسان بسیار کم باشند.
فشارها باید به آرامی و به صورت گامبهگام افزایش و کاهش یابند تا مانومتر بتواند با دقت به آنها پاسخ دهد. معمولاً این گامها در حدود ۱۰% تا ۲۰% از محدوده کاری مانومتر در نظر گرفته میشوند.
همچنین ثبت دقیق مقادیر فشار اعمالشده و مقادیر خواندهشده از مانومتر در هر گام بسیار مهم است. این دادهها برای محاسبه خطای مانومتر و تهیه منحنی کالیبراسیون ضروری هستند.
محاسبه خطا و تصحیح
در فرایند کالیبراسیون مانومتر، محاسبه خطا و تصحیح آن بسیار مهم است. اجازه دهید توضیح دهم چگونه این کار انجام میشود:
- ثبت مقادیر فشار استاندارد اعمالشده و مقادیر فشار خواندهشده از مانومتر تحت کالیبراسیون:
- این مقادیر باید به صورت دقیق ثبت شوند.
- معمولاً این اطلاعات در جدولی با چند ستون (فشار استاندارد، فشار مانومتر، خطا) ذخیره میشوند.
- محاسبه خطای مانومتر در هر نقطه:
- خطای مانومتر = فشار استاندارد – فشار خواندهشده از مانومتر
- این خطا میتواند مثبت (مانومتر خوانش بیشتر از استاندارد) یا منفی (مانومتر خوانش کمتر از استاندارد) باشد.
- ترسیم منحنی کالیبراسیون:
- با ترسیم نمودار خطای مانومتر در برابر فشار استاندارد، منحنی کالیبراسیون بهدست میآید.
- این منحنی نشان میدهد که خطای مانومتر چگونه با تغییر فشار تغییر میکند.
- تصحیح خوانشهای مانومتر:
- با استفاده از منحنی کالیبراسیون، میتوان خوانشهای آتی مانومتر را تصحیح کرد.
- به این ترتیب، مقادیر فشار واقعی بهدست میآیند.
ارائه گزارش کالیبراسیون
گزارش کالیبراسیون مانومتر معمولاً شامل موارد زیر است:
- مشخصات مانومتر:
- مدل، سریال، محدوده کالیبراسیون، دقت مجاز، تاریخ آخرین کالیبراسیون
- شرایط محیطی آزمایش:
- دما، رطوبت، فشار محیط
- تجهیزات استاندارد مورد استفاده:
- مشخصات فشارسنج استاندارد (محدوده، دقت)
- مشخصات سایر تجهیزات (مانند منبع فشار)
- روش اجرای کالیبراسیون:
- روش اعمال فشار (دینامیکی یا استاتیکی)
- محدوده فشاری کالیبراسیون
- تعداد نقاط کالیبراسیون
- زمان انتظار برای ثبات فشار در هر نقطه
- نتایج کالیبراسیون:
- جدول مقادیر فشار استاندارد و فشار مانومتر
- محاسبه خطای مانومتر در هر نقطه
- نمودار منحنی کالیبراسیون
- نتیجهگیری و توصیهها:
- میزان دقت مانومتر پس از کالیبراسیون
- تاریخ پیشنهادی بعدی کالیبراسیون
- هرگونه توصیه برای بهبود عملکرد مانومتر