اندازهگیری فلو یا دبی جریان یکی از مفاهیم کلیدی در رشتههای مهندسی (بهویژه مهندسی آب، مکانیک، شیمی و محیط زیست) است. فلو به مقدار جریان سیال (مایع یا گاز) در واحد زمان گفته میشود. این مقدار میتواند به صورت دبی حجمی (مثل لیتر بر ثانیه) یا دبی جرمی (مثل کیلوگرم بر ثانیه) بیان شود. در ادامه به روشهای مختلف اندازهگیری فلو اشاره میکنیم:
معرفی روشهای اندازه گیری فلو
روشهای مکانیکی
- فلومتر توربینی:
- دارای یک توربین است که با عبور سیال شروع به چرخیدن میکند.
- سرعت چرخش توربین با سرعت جریان سیال متناسب است.
- مناسب برای مایعات تمیز و با ویسکوزیته پایین.
- فلومتر چرخ دنده ای:
- مشابه فلومتر توربینی ولی سادهتر.
- معمولاً در آبیاری و سیستمهای ساده استفاده میشود.
روشهای اختلاف فشاری
- ونتوریمتر:
- از اصل برنولی برای اندازهگیری استفاده میکند.
- جریان از یک ناحیه باریک (گلوگاه) عبور میکند و با اندازهگیری اختلاف فشار میتوان دبی را محاسبه کرد.
- دقت بالا و افت فشار کم.
- اورفیسمتر:
- مشابه ونتوری ولی با صفحهای که سوراخ دارد.
- ارزانتر ولی افت فشار بیشتری ایجاد میکند.
- لوله پیتو:
- با اندازهگیری فشار استاتیک و دینامیک جریان، سرعت و سپس دبی را محاسبه میکند.
- کاربرد رایج در هوافضا و سیستمهای تهویه.
روشهای الکترونیکی
- فلومتر مغناطیسی:
- بر اساس قانون فاراده: عبور مایع رسانا از یک میدان مغناطیسی، ولتاژ القا میکند.
- مناسب برای مایعات رسانا مانند آب، فاضلاب و دوغابها.
- بدون قطعه متحرک → نیاز به نگهداری کمتر.
- فلومتر التراسونیک:
- از امواج فراصوت برای اندازهگیری سرعت سیال استفاده میکند.
- دو نوع دارد Transit Time و Doppler
- برای سیالات تمیز یا با ذرات معلق مناسب است.
روشهای جرمی
- فلومتر جرمی کوریولیس:
- بر اساس نیروی کوریولیس ناشی از حرکت سیال در لوله خمیده عمل میکند.
- بسیار دقیق و توانایی اندازهگیری همزمان چگالی، دما و دبی جرمی.
- قیمت بالا، اما دقت عالی.
انتخاب روش اندازه گیری فلو به چه عواملی بستگی دارد
- نوع سیال (مایع یا گاز)
- تمیزی یا وجود ذرات معلق در سیال
- دقت مورد نیاز
- شرایط فشار و دما
- بودجه و هزینه نگهداری