استانداردهای ابزار دقیق مجموعه قوانین و دستورالعملهای تدوین شده توسط مراجع معتبر بینالمللی هستند که به منظور تضمین کیفیت، ایمنی و سازگاری محصولات ابزار دقیق در سطح جهانی ارائه شدهاند. برخی از مهمترین این استانداردها عبارتند از:
معرفی استانداردهای ابزار دقیق
استانداردهای IEC (کمیسیون الکتروتکنیک بینالمللی)
استانداردهای ابزار دقیق IEC (کمیسیون الکتروتکنیک بینالمللی) یکی از مهمترین مجموعه استانداردهای بینالمللی در زمینه ابزار دقیق هستند. برخی از مهمترین این استانداردها عبارتند از:
- IEC 60079 استانداردهای مربوط به تجهیزات الکتریکی در محیطهای خطرناک: این مجموعه استاندارد شامل الزامات طراحی، ساخت و آزمون تجهیزات الکتریکی برای استفاده در محیطهای دارای خطر انفجار است. شامل طبقهبندی محیطهای خطرناک، الزامات حفاظت در برابر انفجار و استانداردهای مختلف نوع حفاظت است.
- IEC 61508 استاندارد ایمنی سیستمهای الکتریکی/الکترونیکی قابل برنامهریزی: این استاندارد بر ایمنی کارکرد سیستمهای ایمنی متکی بر الکترونیک تمرکز دارد. شامل الزامات طراحی، توسعه، آزمون و نگهداری این سیستمها است. به طور گسترده در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، پتروشیمی و انرژی به کار گرفته میشود.
- IEC 61511 استاندارد ایمنی سیستمهای ابزار دقیق ایمنی: این استاندارد بر طراحی، توسعه و نگهداری سیستمهای ابزار دقیق ایمنی متمرکز است. شامل الزامات مربوط به تحلیل ریسک، طراحی، آزمون و اجرای این سیستمها میباشد. به طور گسترده در صنایع فرآیندی مانند نفت و گاز، پتروشیمی و صنایع شیمیایی کاربرد دارد. این استانداردها به عنوان مبنای قانونی و فنی در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرند.
استانداردهای ISA (انجمن ابزار دقیق و کنترل)
استانداردهای ابزار دقیق ISA (انجمن ابزار دقیق و کنترل) نیز یکی از مهمترین مجموعه استانداردهای صنعتی در زمینه تجهیزات ابزار دقیق و اتوماسیون صنعتی هستند. برخی از مهمترین این استانداردها عبارتند از:
- ISA-5.1 استاندارد نمادگذاری و مستندسازی سیستمهای کنترل فرآیند: این استاندارد بر روی نمادگذاری، نامگذاری و مستندسازی سیستمهای کنترل فرآیند صنعتی تمرکز دارد. هدف آن ایجاد یک روش استاندارد برای نماد گذاری و نامگذاری در این سیستمها است.
- ISA-88 استاندارد معماری و مشخصات سیستمهای کنترل دستهای: این مجموعه استاندارد بر روی ساختار و معماری سیستمهای کنترل دستهای صنعتی متمرکز است. شامل الزامات در مورد فرآیندها، تجهیزات و نرمافزار این سیستمها میباشد. به طور گسترده در صنایع مختلف مانند فرآیندی، دارویی و غذایی کاربرد دارد.
- ISA-95 استاندارد یکپارچگی سیستمهای صنعتی: این استاندارد بر روی یکپارچگی و تبادل اطلاعات بین لایههای مختلف سیستمهای صنعتی متمرکز است. شامل مدلها و الزامات برای یکپارچهسازی سیستمهای سطوح مختلف مانند تولید، کنترل فرایند و مدیریت سطح بالا است.
استانداردهای ANSI (انستیتو ملی استاندارد آمریکا)
استانداردهای ابزار دقیق ANSI (انستیتو ملی استاندارد آمریکا) نیز یکی از مهمترین مجموعه استانداردهای صنعتی در سطح جهانی هستند. برخی از مهمترین این استانداردها عبارتند از:
- ANSI/ISA-5.1 استاندارد نمادگذاری و مستندسازی سیستمهای کنترل فرآیند: این استاندارد مشابه استاندارد ISA-5.1 است و بر روی نمادگذاری، نامگذاری و مستندسازی سیستمهای کنترل فرآیند صنعتی تمرکز دارد. هدف آن ایجاد یک روش استاندارد برای نماد گذاری و نامگذاری در این سیستمها است
- ANSI/ISA-88 استاندارد معماری و مشخصات سیستمهای کنترل دستهای: این مجموعه استاندارد مشابه استاندارد ISA-88 است و بر روی ساختار و معماری سیستمهای کنترل دستهای صنعتی متمرکز است. شامل الزامات در مورد فرآیندها، تجهیزات و نرمافزار این سیستمها میباشد. به طور گسترده در صنایع مختلف مانند فرآیندی، دارویی و غذایی کاربرد دارد.
- ANSI/ISA-95 استاندارد یکپارچگی سیستمهای صنعتی: این استاندارد مشابه استاندارد ISA-95 است و بر روی یکپارچگی و تبادل اطلاعات بین لایههای مختلف سیستمهای صنعتی متمرکز است. شامل مدلها و الزامات برای یکپارچهسازی سیستمهای سطوح مختلف مانند تولید، کنترل فرایند و مدیریت سطح بالا است.
استانداردهای ابزار دقیق NAMUR (انجمن کاربران ابزار دقیق آلمان)
استانداردهای ابزار دقیق NAMUR (انجمن کاربران ابزار دقیق آلمان) نیز از جمله مهمترین استانداردهای صنعتی در سطح جهانی هستند. برخی از مهمترین این استانداردها عبارتند از:
- NAMUR NE 43 استاندارد سطح سیگنال آنالوگ: این استاندارد، محدوده استاندارد سیگنال آنالوگ بین ۴-۲۰ میلیآمپر را تعریف میکند. هدف اصلی آن افزایش قابلیت اطمینان و کاهش خطاها در انتقال سیگنالهای آنالوگ است.
- NAMUR NE 107 استاندارد پیامهای تشخیص خطا: این استاندارد، مجموعه یکپارچهای از پیامهای استاندارد برای تشخیص خطا در دستگاههای ابزار دقیق و کنترلی را مشخص میکند. هدف آن ایجاد یک روش استاندارد برای گزارش وضعیت و خطاهای سیستمها است.
- ۱۳۱ استاندارد پروتکل ارتباطی FDT/DTM: این استاندارد، پروتکل ارتباطی FDT (Field Device Tool) و DTM (Device Type Manager) را تعریف میکند. هدف آن ایجاد یک استاندارد برای ارتباط یکپارچه بین نرمافزارهای کاربردی و دستگاههای ابزار دقیق در صنعت است.